Martyna Wojciechowska: W kobietach drzemie niezwykły potencjał

Z Martyną Wojciechowską, podróżniczką, dziennikarką, pisarką i przedsiębiorczynią rozmawiamy o tym, dlaczego kobiety rzadziej niż mężczyźni decydują się na założenie własnego biznesu, co je powstrzymuje i jak duże znaczenie na drodze do sukcesu ma wsparcie bliskich, także kobiet.

Monika Rosmanowska: Blisko 60% Polek pozytywnie ocenia swoje kompetencje w biznesie. Jednak tylko 36% myśli o otwarciu firmy[1]. Co powstrzymuje nas przed decyzją o założeniu własnego biznesu?

Martyna Wojciechowska: Mam wrażenie, że kobiety w Polsce tak naprawdę dopiero od kilkudziesięciu lat uczą się tego, że mogą postawić na siebie. Cieszę się, że coraz więcej z nas zaczyna wierzyć w siebie i coraz śmielej stawiamy na rozwój swoich projektów. Ale wciąż mamy dużo do wypracowania. Wiele kobiet ma świetne pomysły na biznesy, jednak boją się zaryzykować. Tak, założenie własnego biznesu to oczywiście też podjęcie pewnego ryzyka, ale czasem warto to zrobić. Tymczasem bywa, że mężczyźni nawet z gorszymi pomysłami lub z mniejszym przygotowaniem startują ze swoimi projektami, pełni wiary w to, że to co robią jest dobre. I działają. My kobiety natomiast mamy skłonność do tego, żeby w niektórych sytuacjach blokować sobie szansę na rozwój, czekamy na ten "właściwy moment" i na to, że będziemy "odpowiednio" przygotowane. A jednocześnie cały czas widzimy rzeczy do poprawy. I tak koło się zamyka. Czas to zmienić!

Skąd bierze się u kobiet brak pewności siebie? Nieustanne szukanie potwierdzenia własnej wartości u innych?

Uważam, że przez pokolenia byłyśmy wychowywane w przeświadczeniu, że dziewczynki mają być ciche, grzeczne i posłuszne. Wielu chłopców z kolei jest zachęcanych do śmiałości, to się później przekłada na różne życiowe decyzje. Od najmłodszych lat chwali się ich za odwagę, spryt i umiejętność postawienia na swoim. Chłopczyk-rozrabiaka, który śmiało eksploruje świat, był zawsze odbierany jako "słodki łobuz", tymczasem dziewczynki, które próbują robić to samo, były karcone, bo "tak nie wypada". Odkąd pamiętam byłyśmy chwalone za urodę i dobre zachowanie. A przecież dzieci w najmłodszych latach nie zwracają uwagi na to, czy coś wypada czy nie, tylko dlatego, że jest się chłopcem lub dziewczynką. To dorośli narzucają te stereotypowe przekonania i nierówny podział.

Czego nam brakuje, żeby uwierzyć w siebie? Czy tę wiarę możemy w sobie wykształcić dzięki wsparciu, także kobiecemu? Jak ważne jest wzajemne inspirowanie się przez kobiety?

Głęboko wierzę w to, że wiele rzeczy w życiu przy odpowiednim podejściu da się wypracować. Człowiek jest wspaniałą istotą, która właściwie przez całe życie może się uczyć i zmieniać. Drzemie w nas niezwykły potencjał.

Zawsze łatwiej uwierzyć w siebie, kiedy mamy wokół siebie wspierające osoby, takie które motywują do rozwoju i zmian. Dlatego warto dbać o swoje otoczenie i przyglądać mu się pod tym kątem, czy jest pozytywne, czy dodaje skrzydeł czy je nam podcina. Wierzę, że znaczna część naszego sukcesu to właśnie odpowiedni ludzie obok, tacy, przy których chcemy się rozwijać i sięgać dalej po swoje marzenia.

A co jest naszą mocną stroną?

Multitasking! Uważam, że jesteśmy mistrzyniami łączenia wielu zadań. Jesteśmy bardzo dobrymi obserwatorkami i jednocześnie potrafimy szybko adaptować się do nowych warunków. To zdecydowanie nasza mocna strona. Nie czekamy, aż sytuacja się zmieni, tylko same próbujemy znaleźć najlepiej dopasowane rozwiązania. Dobrze to pokazuje jeden z przykładów poruszonych w raporcie z badania kobiecych biznesów przeprowadzonego na zlecenie Visa. Aż 90% właścicielek mikro-, małych i średnich firm ankietowanych w nim wskazało, że przejście do online pozwoliło przetrwać ich biznesom zmiany, które spowodowała pandemia[2]. Kobiety reagują na potrzeby i preferencje swoich klientów i dostarczają gotowe rozwiązania. Przykład? Coraz więcej osób decyduje się na płatności kartą. W odpowiedzi na to, 80% pytanych przedsiębiorczyń deklaruje, że w ciągu najbliższych 10 lat ich firma będzie realizowała tylko płatności bezgotówkowe[3].

Jakie najczęściej błędy popełniają kobiety w biznesie i na jakie bariery napotykają

Wciąż mamy jeszcze trochę szklanych sufitów do przebicia. Mimo wielu kluczowych zmian, które pojawiły się na przestrzeni lat, kobiety nadal muszą zmagać się ze stereotypami. Często niestety panowie mają problem z zaakceptowaniem sytuacji, że to kobieta jest jego przełożoną - jeśli dodamy do tego firmę z typowo "męskiego" obszaru, pojawia się podważanie kompetencji za plecami. Wciąż także na porządku dziennym są znaczne różnice w wysokości pensji kobiet i mężczyzn na tych samych stanowiskach. A im wyższe stanowisko, tym te różnice są większe .

Będę to powtarzać do znudzenia: kobiety powinny bardziej w siebie wierzyć. Brak wiary we własne pomysły i działania to największy błąd jaki popełniamy. Wiele naprawdę świetnych pomysłów na biznes nigdy nie zostało zrealizowanych, bo kobiety, które je stworzyły, nie wierzyły w siebie i nie przeszły do działania.

Jak ważne jest wsparcie doradcze i finansowe oferowane kobietom dzięki takim projektom jak She’s Next, Empowered by Visa?

Bardzo ważne, a czasem nawet bym powiedziała, że kluczowe. Profesjonalne wsparcie doradców i kontakt z ekspertami w danym obszarze pozwala ominąć wiele pułapek na biznesowej drodze. Zawsze warto czerpać z wiedzy i doświadczenia innych. A wsparcie finansowe pozwala rozwinąć skrzydła. Dlatego, jeśli na horyzoncie pojawiają się takie możliwości, nie powinnyśmy się wahać i z nich skorzystać! Szczególnej uwadze polecam projekt She’s Next. To globalna inicjatywa Visa, która wspiera kobiece biznesy i ich rozwój. Od 2020 roku Visa zainwestowała ponad 2,5 mln dolarów w granty i edukację dla przedsiębiorczyń w programie She's Next na całym świecie. W Europie został on uruchomiony m.in. w Irlandii, Łotwie, Szwecji i Danii. Od tego roku jest on dostępny w Polsce i właśnie zakończył się etap zbierania zgłoszeń. Na przedsiębiorczynie, które wygrają, czeka 5 grantów, każdy po 20.000 zł oraz wsparcie coachingowe. Zgłaszać mogły się Polki i obywatelki innych krajów, które są w Polsce legalnie i chcą się rozwijać.

Co założenie własnej firmy daje nam kobietom? Dlaczego warto zdecydować się na ten krok?

Wolność, ale też oczywiście dużą odpowiedzialność. Przy własnym biznesie nie istnieje coś takiego jak normowany czas pracy i trzeba mieć tego świadomość. Ale to my układamy sobie swój plan i przede wszystkim mamy wolność w podejmowaniu decyzji, bo pracujemy na siebie. Prowadząc swoje biznesy miewałam trudne momenty, ale realizowanie własnych, czasem zupełnie szalonych i niestandardowych pomysłów, niejednokrotnie płynięcie pod prąd i obserwowanie, że to przynosi wyniki jest bardzo motywujące i sprawia, że chce się więcej i dalej. Warto postawić na siebie.

[1] Przyp. redakcji: sondaż "Przedsiębiorcze Polki w 2022 roku" został przeprowadzony we współpracy z ABC Zdrowie – WP.pl od 18 do 19 sierpnia 2022 roku przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat® metodą CAWI wśród 600 kobiet. Źródło: https://www.biostat.com.pl/przedsiebiorcze-polki-2022.php

[2] Przyp. redakcji: badanie "Visa Back to Business. Global Study 2022" zostało przeprowadzone przez Wakefield Research na zlecenie Visa na grupie 2 250 właścicielek małych firm (do 100 pracowników) z USA, Niemiec, Kanady, Irlandii, Singapuru, Brazylii, Rosji, Hong Kongu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Źródło: https://usa.visa.com/content/dam/VCOM/regional/na/us/run-your-business/documents/ccg-visa-back-to-business-womens-infographic-accessible.pdf

[3] Tamże.